دالایی لاما یک زمانی گفته بود: دو روز در سال هست که آدم هیچ کاری نمی تواند بکند: دیروز و فردا.
این گفته نمایش گر نکته بسیار ارزشمند در روحانیت نابِ تبتی ست که اشاره به امروز، زمان حال دارد. اشاره به زمان حال، نه تنها در تبت بلکه در سایر شاخه های بودیسم، در تائوئیسم، و صوفی گری نیز دیده می شود.
اینکه این سامانه های فکری تا چه اندازه از هم تاثیر پذیرفته یا درهم تنیده شده اند، نیاز به پژوهشی گسترده دارد و دستمایه این نوشته نیست اما پنداره ی زندگی در زمان حال، هوشیاری دم بدم، آگاهی لحظه ای یا خودآگاهی بدون شکستگی، بیش از همه چیز در یوگای میلام یا روش خواب لاماهای تبتی دیده می شود.
نام های دیگر میلام، روش نور روشن یا یوگای خوابِ تبتی ست و هدف اینست که با اجرای پیاپی آن رویابین به خودآگاهی پیوسته یا دست کم خودآگاهی که کمتر شکسته می شود، هم در روز و هم هنگام خوابیدن دست پیدا کند. چیزی که در آغاز شاید پارادوکس به نظر برسد؛ چون مفهوم خواب برای ما همسنگ از دست دادن موقت خودآگاهی ست و اگر کسی در سراسر شب خودآگاه باشد، طبیعتا بیدار خواهد بود. این در نگاه نخست درست است. اما امروزه می دانیم که افزون بر بیداری و خواب، مراحل دیگری نیز بین این دو وجود دارند که از آنها با عنوان هایی مثل خودهیپنوتیزم پیشرفته، آرمیتی عمیق، خودآگاهی تغییر یافته و… یاد می کنند. در واقع خواب و بیداری دو سر یک طیف بسیار بزرگ از حالت های گوناگون خودآگاهی هستند. 
پیش از بازگویی گام یکم تا پنجم شگرد یوگای میلام، یادآوری چند نکته بایسته است و بدون در نظر گرفتن این نکته ها، تمرین به سرانجام دلخواه نمی رسد:
نکته نخست: کسی که می خواهد شگرد میلام را انجام دهد باید ساعت خواب مشخص داشته باشد. به این معنی که هر شب در ساعت معینی خوابیده و صبح در ساعت معین بیدار شود. اگر زمان های خوابیدن هر روز متغیر باشند؛ تمرین به دستاورد دلخواه نمی رسد. بنابراین اگر شما جزء آن دسته از افراد هستید که هر روز ساعت خوابتان دگرگون می شود، بهتر است در آغاز ساعت خواب خود را پابرجا کنید و دقیقا در همان زمانی که از پیش برنامه ریزی کرده اید به بستر بروید.
به هم زدن عادت خواب، موجب بی خوابی یا خستگی در طول روز می شود و این شاید چند روز شما را آزار دهد اما همینکه ذهن و بدن به وضعیت جدید عادت کنند، بی خوابی و فشار ناشی از آن ناپدید می شود.
نکته دوم: رویابین برای انجام شگرد میلام باید منطقی باشد. طبیعتا هر کس فکر می کندکه آدم منطقی ست و ممکن است از همین نکته سرسری بگذرد. اینجا منظور ما، داشتن منطق فلسفی و نیروبخشی آن است.
اگر شما درگیر تعصب ها و باورهای بی مورد هستید، برای نمونه دین خود را بهترین دین می دانید، یا خود را هدایت شده می دانید یا مقلد هستید، یا اینچنین عادت هایی دارید، بی گمان نیاز به بازبینی دقیق خود و نیرومند کردن کردن توانایی برهان و منطق دارید.
برای این کار پیشنهاد ما اینست که به مطالعه علم منطق پرداخته و با خواندن و تمرین همیشگی، ذهن خود را به استدلال های فلسفی و پرسش و پاسخ های گوناگون عادت دهید. اندیشه ی برهان پذیر به تقویت ذهن پرسش گر و رهایی از ذهن پذیرنده و همین طور تقویت ذهن انتقادی و ساده بودن (توضیح این موارد با ریزگان در جزوه های آموزشی خواب روشن داده شده) می انجامد.
اما چرا رویابین برای انجام شگرد میلام به ذهن منطقی نیاز دارد؟ علت اینست که پس از زمانی که از انجام این شگرد بگذرد، تمرین کننده اگر منطق قوی نداشته باشد فرق بین بیداری و رویا را گم می کند و به گمان زیاد تعادل روانی خود را از دست می دهد. 
نکته سوم: در روزهای نخست انجام این شگرد، خواب شبانه شما کلا به هم می ریزد و این ممکن است در بازدهی کار روزانه شما تاثیر بگذارد. اگر پیش از آن برای یکسان کردن ساعات خواب شبانه هم تلاش کرده باشید، فشار مضاعفی به ذهن و جسم وارد می شود. بنابراین پیشنهاد می کنیم تمرین این شگرد را زمانی شروع کنید که حدودا دو تا سه هفته وقت آزاد داشته باشید و نگران کارهای روزمره نباشید.
نکته چهارم: شگرد سنتی میلام مانند همه ی تمرینات تبتی پر از اندیشه های قدیمی ست که ریشه در الهیات لامائیسم و دین بُن (دین قدیمی مردمان تبت) دارند. اجرای سنتی آن برای انسان امروزی غیرممکن است مگر اینکه به شرعیات تبتی آشنا باشد و دین خود را عوض کند. برای حل این مشکل، در توضیح شگرد میلام ابتدا همه بخش هایی که با شرعیات تبتی و تفکرات سنتی ارتباط داشته، حذف شده اند و آن را به صورتی منظم و دقیق بازبینی و طراحی کرده ایم که رویابین بتواند بدون نیاز به باورهای ادیان شرق آسیا، همان نتایج را بگیرد. این در مورد سایر شگردهای خواب روشن هم صادق است. بیشتر این شگردها ریشه در آیین ها و مناسک ادیان و مذاهب گوناگون در نقاط مخنلف جهان دارند که پس از هزاران سال به دست انسان امروزی رسیده و بخش های به درد نخور آنها حذف شده اند تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت.
اما هدف از انجام شگرد میلام چیست؟ هدف این شگرد اینست که به تدریج رویابین را در تمام مدت شب و روز یا دست کم در مدت زیادی از شب و روز خودآگاه و هوشیار نگه دارد بدون اینکه در کار روزانه او خللی وارد کند.
خودآگاهی شبانه در شگرد میلام چطور به نظر می رسد؟
در خواب عمیق: موقعی که رویابین مرحله عمیق چرخه خواب راطی می کند، در خوابی بدون رویا سیر می کند که به شدت خودآگاهانه و در عین حال ژرف است. اینجا منظور از خواب بدون رویا اینست که دریافت های تصویری بسیار کم هستند و به جای آن دریافت های شنیداری بسیار قوی. این دریافت های شنیداری موسیقی ها و نواهای درون یا گفتگوهای معنی دار و در عین حال بسیار تکان دهنده هستند.
در خواب رم: رویابین تقریبا در تمام مرحله رم از چرخه خواب، خواب روشن یا پدیده خروج از جسم را تجربه می کند و این تجربه پشت سر هم تکرار می شود تا وقتی که چرخه خواب بعدی شروع شود.
چند روز طول می کشد؟ رسیدن به چنین حالت هایی تقریبا پس از هفتاد تا هفتاد و پنج روز تمرین مداوم روی می دهد و البته تا مدت زیاد و (در صورتی که شگرد میلام قطع نشود) برای همیشه با رویابین خواهد بود.
کانال تلگرام:
لطفا راهنمایی کنید