آقای میشل ژووه (۱)محقق خواب فرانسوی در دهه ۱۹۶۰ میلادی آزمایش بسیار جالبی با گربه ها انجام داد. او توانست برای اولین بار آن قسمت از مغز گربه ها را که دستور فلج خواب صادر می کند، خاموش نماید.
وقتی که گربه ها موقع خوابشان رسید مثل همیشه و کاملاً عادی در قفس هایشان خوابیدند. اما به مجرد اینکه مرحله رم از چرخه ی خواب شروع شد، از جا پریدند و درست مثل موقعی که میخواهند شکار کنند یا فرار کنند، خرناس زنان خودشان را به میله های قفس ها کوبیدند. رفتار گربه ها که همچنان در خواب بودند چنان وحشیانه شد که آزمایش کنندگان را شگفت زده کرد. خواب گربه ها در این مرحله طوری بود که حتی با نورفلش یا بوی غذای تازه هم بیدار نمی شدند در حالی که اگر کسی از موضوع اطلاع نداشت نمیتوانست بفهمد که گربه ها بیدار نیستند.
با انجام این آزمایش محققان خواب تقریباً قانع شدند که گربه ها هم مثل انسان در مرحله ی رم از چرخه خواب رؤیا میبینند و با توجه به رفتاری که گربه ها از خود نشان میدادند به نظر میرسید که محتوای رؤیای آنها یا مبارزه است و یا فرار از چیزی. شاید هم مغز آنها وقایعی را که در طول روز برایشان رخ داده بود بازسازی می کرد.
امروزه میدانیم که تقریباً تمام پستانداران در چرخه ی خوابشان مرحله رم را تجربه می کنند. خواب رم، مرحلهای از چرخه ی خواب است که طی آن رؤیا میبینیم. در مرحله خواب رم، مغز برای اینکه مانع از حرکت بدن در نتیجه رؤیا دیدن شود، تقریباً همه ماهیچه های حرکتی را از کار می اندازد.
وجود خواب رم در پستانداران، محققان را به این احتمال رسانده که پستانداران نیز مثل انسان رؤیا می بینند. البته در گربه ها و سگها بسیاری از مواقع فلج خواب کامل اتفاق نمیافتد و می شود حرکات بسیار شدید آنها را در خواب مشاهده نمود.
همانطور که در ویدیوی زیر یا ویدیوهای مشابه دیده می شود، حرکات سگها در خواب رم گاهی چنان است که به نظر میرسد مشغول دیدن کابوس هستند:
در یک آزمایش دیگر محققان آمریکایی به وسیله الکتروآنسفالوگرافی فعالیت مغزی موشهایی را که به آنها آموزش داده بودند از یک لابیرنت رد شوند، ثبت کردند و بعد وقتی که موشها به خواب رفته بودند فعالیت مغزی آنها را موقع خواب رم ثبت نمودند. اشتراکات محسوس بین هر دو نوار مغزی، محققان را به این نتیجه رساند که به احتمال زیاد موشها وقایع روزانه را در خواب دیده اند.
نکات جالب دیگر درباره خواب و دنیای حیونات:
بعضی از پرندگان میتوانند رؤیا ببینند.
بسیاری از پرندگان موقع خوابیدن یک چشمشان را باز می گذارند.
بسیاری از حیوانات فقط با یک نیمه ی مغزشان می خوابند. نیمه دیگر مغز فعالیتهای عادی دارد و حیوان را نیمه هوشیار نگه می دارد.
حیوانات کوچکتری که سوخت و ساز بدنی بیشتری دارند بیشتر از حیوانات بزرگتری که سوخت و ساز بدنی کمتری دارند می خوابند. مثلاً در حالی که گربه ها ۱۳ ساعت از شبانهروز را در خواب سپری می کنند، زرافه ها فقط دو ساعت می خوابند.
اکثر حیوانات خواب پلی فازی یا چند مرحلهای دارند. یعنی کل زمان خواب را به چند قسمت تقریباً مساوی تقسیم میکنند و در فواصل مختلف شبانهروز می خوابند.
۱٫Michel Jouvet
http://www.spiegel.de/schulspiegel/wissen/1000-fragen-koennen-tiere-traeumen-a-775890.html