در خواب داوینچی یا خواب چند مرحله ای (۱) کل زمان خواب به سه قسمت یا بیشتر تقسیم می شود. در مقابل آن خواب های یک مرحله ای (۲) و دو مرحله ای (۳) قرار دارند که رایج ترین روش های خوابیدن در بزرگسالان هستند.
خواب چند مرحله ای معمولا در نوزادان و حیوانات دیده می شود و ظاهرا در بزرگسالان این استعداد طبیعی به دلیل زندگی در جامعه و مسئولیت های مرتبط با آن تغییر کرده است.
بدن انسان موقع خواب به چرخه های کامل احتیاج دارد. در صورتی که به هر دلیل شخص بی موقع از خواب بیدار شود نظم چرخه های خواب به هم می ریزد. اگر شخص دوباره بخوابد مغز سعی می کند این به هم ریختگی را با زیاد کردن مرحله رم جبران کند. مرحله رم دوره ای از خواب است که طی آن شخص رویا می بیند. بعضی از رویا بین ها سعی می کنند با تنظیم ساعت زنگ دار روی خواب رم تاثیر بگذارند، دقیقا همان وقتی که موقع خواب رم است بیدار شوند و بعد از مکثی کوتاه دوباره بخوابند. نتیجه اش زیاد شدن زمان و شدت خواب رم و بالا رفتن احتمال خواب روشن است. از این روش با عنوان روش محرومیت از رم یاد می شود که در جای دیگر مفصلا توضیح داده خواهد شد. روش دیگر برای تمدید خواب رم تقسیم کل زمان خواب به حداقل سه مرحله است که به آن خواب چند مرحله ای می گویند.
از بررسی بیوگرافی آدم های مشهور مشخص می شود که خواب چند مرحله ای اکتشاف جدیدی نیست و بسیاری در گذشته و حال به دلایل مختلف خواب خود را تقسیم می کرده اند. ناپلئون، ادیسون و بسیاری از دانشمندان، ستاره شناسان یا سیاستمداران به خاطر فشار کاری یا به شوق کسب دانش خواب شبانه خود را به چند قسمت تقسیم می کردند. از بین آنها مشهورترینشان لئوناردوداوینچی ست و خواب چند مرحله ای را خواب داوینچی هم می نامند. داوینچی هر چهار ساعت پانزده دقیقه و در بیست وچهار ساعت شبانه روز مجموعا یک ساعت و نیم می خوابید. البته روشن نیست که او تا چه مدت توانسته روزی یک ساعت و نیم خوابد. چنین خوابی توصیه نمی شود. بدن انسان هم در شرایطی نیست که برای همیشه اینطور بخوابد و هم زمان سرزندگی خود را حفظ کند.
تحقیقات علمی: کلودیا استامپ نویسنده، محقق خواب چند مرحله ای و پایه گذار انجمن تحقیقاتی گاه زیست شناسی (۴) بوستون می گوید انجام خواب چند مرحله ای تا چند هفته ضرری برای سلامتی ندارد اما هنوز تحقیقی درباره اثر چنین خوابی در زمان های طولانی تر انجام نگرفته چون پیدا کردن افرادی که بخواهند مدت زمان زیادی در شرایط آزمایشگاهی با روش چند مرحله ای بخوابند مشکل است. (۵)
توضیح خواب یک مرحله ای، دو مرحله ای و انواع خواب چند مرحله ای:
خواب یک مرحله ای یا خواب معمولی از هفت تا هشت ساعت خواب تشکیل شده که در حین این مدت پنج چرخه رم رخ می دهد.
خواب دو مرحله ای:
نوع اول: چهار ساعت و نیم خواب اصلی و یک ساعت و نیم خواب کوتاه. در خواب اصلی سه مرحله رم و در خواب کوتاه یک مرحله رم رخ می دهد. مجموعا ۶ ساعت.
نوع دوم: از شش ساعت خواب اصلی و بیست دقیقه تا نیم ساعت خواب کوتاه (چرت) تشکیل می شود. در خواب اصلی فرد چهار مرحله رم و در خواب کوتاه یک مرحله رم را تجربه می کند. مجموعا شش ساعت.
خواب سه مرحله ای:
نوع اول: از سه خواب یک ساعت و نیمه در شبانه روز تشکیل می شود که در هر کدام یک خواب رم تجربه می شود. مجموعا چهار ساعت و نیم.
نوع دوم: از چهار ساعت و نیم خواب اصلی و دو خواب کوتاه حدوا بیست دقیقه ای تشکیل می شود. در خواب اصلی سه مرحله رم و در هر کدام از خواب های کوتاه یک مرحله رم رخ می دهد. مجموعا حدود پنج ساعت و نیم.
خواب چهار مرحله ای: از سه ساعت خواب اصلی و سه خواب کوتاه بیست دقیقه ای تشکیل شده. مرحله رم در خواب اصلی دوبار و در خواب های کوتاه سه بار تجربه می شود( هر چرت یک بار). مجموعا چهار ساعت.
خواب دایمکشن که توسط معمار معروف ریچارد فولر ابداع شده و ظاهرا او دو سال تمام به این روش می خوابید (توصیه نمی شود): از چهار خواب کوتاه سی دقیقه ای تشکیل شده که در هرکدام یک مرحله رم تجربه می شود. مجموعا دوساعت خواب در شبانه روز.
خواب پنج مرحله ای (در دراز مدت توصیه نمی شود): یک ساعت و نیم خواب اصلی و چهار خواب کوتاه بیست دقیقه ای. مرحله رم در خواب اصلی یکبار و در خواب های کوتاه هم هر کدام یک بار رخ می دهد. مجموعا حدود سه ساعت.
خواب ابرمرد یا شش مرحله ای ( توصیه نمی شود): از شش خواب کوتاه بیست دقیقه ای تشکیل شده که در هر کدام یک مرحله رم رخ می دهد. مجموعا دو ساعت در شبانه روز.
- Polyphasischer Schlaf
- Monophasischer Schlaf
- Biphasischer Schlaf
- Chronobiologie
- https://blognau.wordpress.com/tag/leonardo-da-vinci
