هر انسانی در طول زندگی حدودا دویست هزار ساعت می خوابد. به نظر می رسد که این دویست هزار ساعت را از دست می دهیم بدون اینکه از آن استفاده بهینه ای کرده باشیم. بعضی از خود می پرسند آیا می شود این مدت زمان طولانی را به نحوی مورد استفاده قرار داد که هم اثر مثبتی داشته باشد و هم جریان خواب دچار اختلال نشود؟ جواب محققان دو کلمه است: خواب روشن.
رویای شفاف یا خواب روشن یا رویای آگاهانه خوابی ست که طی آن خواب بیننده می داند که دارد خواب می بیند و به همین خاطر رویای او خیلی واقعی و روشن و در بسیاری موارد واقعی تر از دنیای بیداری به نظر می رسد.
در جریان یک نظرسنجی علمی در سال ۲۰۱۰ از بیش از نهصد شرکت کننده خواسته شد به سوال زیر جواب دهند: آیا خواب شفاف را تجربه کرده اید؟ برای شرکت کننده ها خواب شفاف چنین تعریف شد: در خواب شفاف آدم می داند که خواب می بیند. ممکن است آگاهانه بیدار شود یا سعی کند خوابش را تحت تاثیر قرار دهد یا در حالتی غیرفعال نظاره گر رویایش باشد. پنجاه و یک درصد از شرکت کننده ها جوابشان مثبت بود. از این تعداد بیست و سه درصدشان گفتند که یکبار یا کمتر از یکبار در سال چنین رویایی را تجربه کرده اند و پنج درصدشان یکبار یا بیش از یکبار در هفته این تجربه را داشتند. (۱) 
با اینکه خواب روشن مدت کمی ست که موضوع تحقیق علم تجربی ست اما پیشینه آن در ادیان و مذاهب رسمی و غیر رسمی و آیین های رازورانه بسیار قدیمی تر است و به همین خاطر با مجموعه ای از خرافات و گزاره های غیرمنطقی درهم تنیده شده به طوری که جدا کردن واقعیت ها و مشخص کردن حد و مرز آن بدون مراجعه به نتایج آزمایش های مختلف محققان در نیم قرن اخیر بسیار مشکل است.
خواب روشن منبع تخیل، ابتکار و اندیشه های تازه و انقلابی ست. کم نیستند دانشمندان نویسندگان و هنرمندانی که ایده های جدید خود را در خوابی روشن یافته و آن را در عالم بیداری ساخته اند: لویس کارول طرح اولیه داستان آلیس در سرزمین عجایب را در خواب دید و سالوادور دالی شکل ابتدایی بسیاری از تابلوهای بی نظیر خود را در رویا مشاهده کرد. مندلیف جدول تناوبی معروف خود را در خواب تکمیل کرد و چارلز دیکنز داستانهای خود را با الهام از خوابها و رویاهایش نوشت.
خواب روشن همچنین منبعی ست برای حل مشکلات مختلفی که در مراحل مختلف زندگی هر کسی را درگیر خود می کنند. رویابین ها گزارش می دهند که در بسیاری مواقع وقتی بر سر دوراهی یا چند راهی قرار گرفته و نمی دانستند چه تصمیمی بگیرند، از مشورت قسمت ناخودآگاه خود در رویا بهره مند شده و بهترین راه را یافته اند.
منابع:
- Daniel Erlacher, Anleitung zum Klartraum, Seite 21
.
