این روش در آزمایشگاه تجربه نشده و طراح آن هم دانشمند یا محقق نیست اما به این دلیل که اجرای آن در حد تکنیک های کلاسیک و حتی بهتر و زودتر از آنها می تواند تمرین کننده را به خواب روشن وارد کند، اینجا توضیح داده می شود.
روش سه حس ابتدا در یک انجمن اینترنتی چینی با موضوع خواب روشن مطرح شد و در مدت کوتاهی صدها گزارش از کسانی که با اجرای آن موفق به دیدن خواب روشن شده بودند منتشر شد. خیلی از این تکنیک ها به دلیل تازگی شان ابتدا مورد استقبال قرار می گیرند و بعد از مدتی که آن جو هیجان اولیه از بین می رود یواش یواش به فراموشی سپرده می شوند. در این میان فقط تکنیک ها و روش هایی که واقعا عمل می کنند باقی می مانند. روش سه حس یکی از این تکنیک هاست که با وجود گذشت چند سال از اولین انتشار آن تازگی خود را حفظ کرده و همچنان شاهد گزارش های زیادی از عملکرد موفق آن هستیم. آدم ها و جوامع هم همینطور هستند. خیلی وقت ها تصمیمی ناگهانی برای انجام کاری یا رسیدن به هدفی می گیریم. بیشتر چنین تصمیم هایی ریشه در احساسات و هیجانات درونی دارند و بعد از مدتی به فراموشی سپرده می شوند. اما تصمیماتی که بر اساس تعقل و با توجه به پتانسیل های درونی گرفته می شوند معمولا دوام می آورند.
اصل این روش بر اساس سه مرحله است: توجه به بینایی، توجه به شنوایی و توجه به لامسه.
توجه به بینایی: تمرین کننده چشم هایش را می بندد و به تاریکی پشت پلک هایش نگاه می کند. تمرین کننده انتظار دیدن چیزی ندارد و سعی نمی کند با نگاه کردن به فضای پشت چشم هایش شکلی را تشخیص دهد یا روی چیزی تمرکز کند. چشم ها را نباید به هم فشرد و انجام این کار باید کاملا معمولی بدون هیچ انتظاری انجام بگیرد.
توجه به شنوایی: سپس تمرین کننده توجه را از نگاه کردن به فضای پشت پلک هایش برداشته و به شنوایی اش معطوف می کند. ممکن است صدای نفس ها یا صدای قلبش را بشنود. اگر هم نشنود هیچ مهم نیست. هدف از توجه به شنوایی شنیدن صدای خاصی نیست بلکه توجه به صداهای درونی یا بیرونی ست.
توجه به لامسه: در مرحله سوم تمرین کننده توجه خود را به لامسه اش معطوف می کند یعنی سعی می کند بدنش یا اندام های بدن را حس کند. مثلا به تنفس خودش و همزمان بالا و پایین رفتن سینه اش یا احساس خارش یا به سطوح اتصال جسمش با رختخواب و یا هر چیز دیگری که به نحوی به حس کردن بدنش مربوط شود توجه می کند.
توجه داشته باشید که برای انجام این تمرین احتیاجی نیست که تمرکز فکر قوی یا نیروی تجسم فوق العاده ای داشته باشید.
شرح جزییات برای انجام صحیح تمرین:
قدم اول: قبل از ساعت یازده شب بخوابید و زنگ ساعت یا موبایلتان را طوری تنظیم کنید که شما را بعد از چهار پنج ساعت بیدار کند.
قدم دوم: بلند شوید و تا چهار پنج دقیقه نخوابید. می توان در این فاصله از بستر بیرون آمد اما مهم است که کاری نکنید خواب از سرتان بپرد.
قدم سوم: دوباره بخوابید اما سعی کنید طوری دراز بکشید که زود خوابتان نبرد.
قدم چهارم: کل پروسه ی سه مرحله ای را که بالا توضیح داده شد (توجه بر سه حس) چهار تا شش بار انجام دهید. اصلا روی مراحل توقف نکنید. هر مرحله نباید بیشتر از چند ثانیه طول بکشد. این موجب می شود که ذهن و جسم تان آرام بگیرند.
قدم پنجم: این مهمترین جای تمرین هست. دوباره کل پروسه سه مرحله ای را که بالا توضیح داده شد سه تا چهار بار تکرار کنید اما این بار خیلی آهسته و با توقف کامل روی هم کدام از مراحل سه گانه. تمرین را طوری انجام دهید که توقف روی هر کدام از مراحل بیشتر از سی ثانیه طول بکشد. ممکن است در حین اجرای تمرین شکل هایی در پشت پلکتان تشخیص دهید یا ذهنتان صداهای درونی را بیشتر بشنود اما در این تصاویر یا صداها غرق نشوید و مراحل رابه ترتیب عوض کنید. ممکن است افکار مختلف ذهنتان را مشغول کند و از ادامه تمرین باز بمانید. این نکته منفی جریان نیست چون نشان می دهد که شما در آستانه خوابیدن هستید. اجازه دهید افکار مختلف ذهن تان را با خود ببرد و هر وقت که توجه تان دوباره به اجرای مراحل سه حس جلب شد تمرین را ادامه بدهید.
قدم ششم: بدن را در موقعیت مناسبی قرار داده و راحت بخوابید. درباره اینکه تمرین اثر دارد یا نه و یا درباره چیز دیگری ذهنتان را مشغول نکنید. هدف خوابیدن است.
روش سه حس در دسته بندی روش های خواب روشن جزء روش های ترکیبی ست. یعنی خروجی آن ممکن است رویای آگاهانه ی خواب اغاز باشد و یا هوشیار آغاز.
بعد از انجام تمرین چه موقعیت هایی ممکن است پیش بیاید؟
– ممکن است فرد به جای خوابیدن وارد حالتی به نام درک حسی اشتباه یا هیپناگوژیک شود. هیپناگوژی حالتی ست که در ابتدای چرخه خواب پیش می آید. در این حالت فرد معمولا تصاویر رنگی ساده یا صداهایی که وجود خارجی ندارند می شنود. در این حالت امکان ورود به خواب روشن بسیار زیاد است.
– یک احتمال دیگر امکان ورود به حالت بیدار پنداری (۱) ست. بیدار پنداری پدیده ای ست که در تمرین های خواب روشن همیشه پیش می آید و منظور از آن حالتی ست که فرد فکر می کند بیدار شده اما در اصل خواب است و دارد خواب می بیند. تازه بعد از بیدار شدن متوجه می شود که داشته خواب می دیده. بنابراین بسیار مهم است که اگر فرد بعد از انجام تمرین سه حس کاملا بیدار شد، به ارزیابی واقعیت بپردازد چه بسا که هنوز خواب است و دارد خواب می بیند.
– ممکن است تمرین کننده بعد از قدم ششم به خواب برود و موقع خواب دیدن متوجه شود که دارد خواب می بیند. در این حالت خواب روشن را تجربه می کند.
– شاید هم کاملا عادی بخوابد و چیزی را تجربه نکند. حتی در این حالت هم ذهن برای شب های بعد برنامه ریزی می شود و با تکرار تمرین در دفعات بعدی امکان ورود به خواب روشن بیشتر می شود.
– احتمال آخر بیداری کامل است. در این حالت خیلی از تمرین کننده ها دوباره دراز می کشند و تمرین را از نو انجام می دهند تا وقتی که یا به خواب بروند و یا خواب روشن را تجربه کنند.
۱٫ false awakening