فایل پی دی اف: روزآگاهی
خودآگاه بودن و خودآگاه ماندن در سراسر روز یکی از هدف های رازوران است.
منظور از خودآگاهی، آگاهی از وجود خود، پیرامون خود و آگاهی از کاری که انجامش می دهیم، در همین لحظه است. چنین حسی را می توان آگاهی لحظه ای یا آگاهی آنی هم نامید. در آگاهی لحظه ای هم خود و هم پیرامون خود، هر دو با هم هستند. چنین حسی همان گونه که از نامش پیداست، لحظه ای ما را در بر می گیرد و در پی آن دوباره در اندیشه ها، رویاها، یادها و تداعی ها شناور می شویم.
آیا می توان خودآگاهی لحظه ای را در سراسر روز نگه داشت؟ این پرسشی ست که بسیاری برای جواب به آن عمر خود را وقف کرده اند. اکهارت تول آن را زندگی در زمان حال می نامد. گرجیف از چنین حالتی با عنوان آگاهی چهارم یاد می کند، اشو و کریشنا مورتی از حضور در هستی سخن می گویند، کاستاندا از توقف گفتگوی درونی حرف می زند و این لیست را می توان همینطور ادامه داد.
در سراسر متون تبتی، هندی، صوفی گری و ذن با داستان ها و افسانه هایی برخورد می کنیم از اساتیدی که به حضور دائم دست یافته و بر آن پایه زندگی و عمل می کرده اند. اینها همان گونه که از نامشان پیداست داستان ها و افسانه ها هستند و برای این طراحی شده اند که به نوآموز انگیزه داده و او را به ادامه راهی که برگزیده تشویق کنند.
گرچه ممکن است بسیاری از نویسندگان یا مذاهب و فرقه ها از خودآگاهی دائم حرف زده و بزنند ولی اگر واقع گرا باشیم، خودآگاهیِ بی وقفه یا روزآگاهیِ صد در صد، ناشدنی ست.
به دیگر سخن، خودآگاهی لحظه ای را نمی توان به روزآگاهی (خودآگاه بودن در همه ی زمانِ بیداری)، دگرگون نمود.
البته ما، به ویژه ما ایرانیان علاقه داریم که آدم ها را بزرگ کنیم و برای اشخاصی مثل اشو و مولوی و گرجیف و سایرین جایگاهی پیغمبرگونه بتراشیم و آنها را انسان های کامل با حضور دائم در لحظه بنامیم. ولی بد نیست بدانیم که همه اینها انسان هایی مانند ما بوده اند با خطاهای بسیار و خوبی ها و بدی های انسانی. چیزی که موجب شده آنها را بزرگ بپنداریم، توانایی آنها در نوشتن و سخن گفتن و در عین حال گیر افتادن بین یک مشت پیروان احمق و بی سواد بوده است که می خواسته اند در آنها انسان کامل ببینند.
برگردیم به روزآگاهی: منظور از این واژگان، نگه داشتن خودآگاهی در طول روز یا در بیداری ست. همانطور که گفته شد، امکان صد در صد آن نیست چون ذهن انسان برای بازسازی خود و آمادگی برای روبرو شدن با موقعیت های گوناگون، به فانتزی و خیال و خلاقیت و درون نگری نیاز دارد و باید همواره به آنها بپردازد. این موجب می شود که حواسمان از دنیای روزمره پرت شود و حتی بسیاری از ما با حالتی بیمارگونه و اغراق آمیز در خود غرق می شویم. به دیگر سخن، در بسیاری موارد این درون نگری جنبه ی مثبت خود را از دست داده و ما را به فرار از واقعیت سوق می دهد.
اما می توان مدت روزآگاهی را با یک سری تمرینات تا حدودی افزایش داد. یعنی می توان خودآگاهی لجظه ای را به روزآگاهی چند دقیقه ای افزایش داد و بین روزآگاهی و زندگی روزمره یک ترازمندی برقرار کرد.
چرا به روزآگاهی نیاز داریم؟ افزون بر امتیازاتی که روزآگاهی در زندگی روزمره به ارمغان می آورد، افزایش مدت آن، به شدت احتمال خواب روشن را بالا می برد.
خودآگاهی که اینجا از آن سخن به میان آمده، خودآگاهی به معنای روانشناسی آن نیست. در روانشناسی خودآگاهی با مفاهیمی مانند خودباوری و اعتمادبنفس گره خورده و منظور از آن این است که فرد باور دارد می تواند کاری را به درستی انجام دهد. اینجا در مبحث خواب روشن منظور ما از واژگان خودآگاهی، روزآگاهی یا آگاهی لحظه ای، اطلاع از خود و محیط پیرامون خود در این لحظه است. این لحظه را می توان کش داد و به چند دقیقه رساند. اما حتی در ژرف ترین مراقبه های خودآگاهی باز هم هر چند دقیقه یکبار شخص به دنیای خیال گام می نهد و لختی (که ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه باشد) در خود غرق می شود، خیالپردازی می کند یا خود را فراموش می کند.
شگردهای افزایش روزآگاهی:
برای افزایش روزآگاهی روش های بسیار زیاد وجود دارند که هرکس با مطالعه ی کتاب هایی که در رابطه با زندگی در زمان حال نوشته شده اند ممکن است یک یا چند تا از این روش ها را به کار گیرد. همه این روش ها به زندگی در زمان حال یا روزآگاهی کمک می کنند و اجرای مرتب آنها قطعا نتیجه بخش خواهند بود.
در نوشته های بعدی سه شگرد کارآمد را برایتان در نظر گرفته ایم که ویژه ی رویابین ها هستند و برای کسانی که می خواهند خواب روشن ببینند طراحی شده اند. این شگردها وقت گیر نیستند و حتی به شما کمک می کنند در موقعیت های مختلف زندگی روزمره آگاهانه و هوشیارانه با هر چیز برخورد کنید. اجرای پی در پی آنها پروسه ی ورود به خواب روشن را شتاب می بخشد و خواب های شبانه را آگاهانه و شفاف و زلال می کند. البته اینها تمرین های کمکی اند و به تنهایی کافی نیستند. اما اگر در کنار تمرینات هوشیارآغاز یا خواب آغاز انجام شوند، زمان و تعداد خواب های روشن شما را به شدت افزایش می دهند.
نکته مشترک در همه این شگردها اینست که صبح پس از بیداری و پیش از اینکه روز را آغاز کنید، باید تصمیم بگیرید که کدام یک را در طول روز تمرین نمایید.
منظورتون از خودآگاه شدن انجام ارزیابی واقعیت است؟
منظور اینست که هنگام انجام ارزیابی واقعیت، همزمان به خود و پیرامون خود آگاه باشید و علاوه بر آن بدانید که در خواب نیستید.
درود شاهرخ جان
اسم درست تر این مقوله ذهن اگاهی یا حضور در لحظه هستش (mindfulness) به نظرم ذهن اگاهی معادل مناسب تری هستش موفق باشید