تکنیک پس خواب و بختک ارادی یکی از بهترین و سریع ترین تکنیک ها برای تجربه خواب روشن است. منظور از اصطلاح پس خواب دقیقا لحظه ای ست که از خواب بیدار می شوید و چشم هایتان هنوز بسته است. منظور از بختک اختیاری تلاش آگاهانه برای ایجاد حالت فلج خواب است. منظور از خواب روشن خواب دیدن آگاهانه و پدیده های همراه آن مثل احساس پرواز یا حالت برونفکنی ست.
روش پس خواب برای دو دسته افراد مناسب است.
دسته اول کسانی که خواب زیاد می بینند و بلافاصله بعد از خواب بیدار می شوند. توجه داشته باشید که منظور از زیاد خواب دیدن اینست که فرد می تواند خواب های بیشتری به خاطر بیاورد وگرنه همه ما در خواب رم مرتبا مشغول خواب دیدن هستیم. افرادی که فکر می کنند هرگز خواب نمی بینند در واقع به اندازه دیگران خواب می بینند اما در یادآوری خواب ها ضعیف هستند.
دسته دوم کسانی هستند که در طول شب یک یا چند بار بیدار می شوند. البته هر انسانی به طور طبیعی بعد از هر چرخه خواب و قبل از شروع چرخه بعدی دو تا سه دقیقه بیدار می شود اما این بیداری های کوتاه شبانه را به خاطر نمی آورد. بیشتر مردم از این بیداری های کوتاه بین چرخه ای برای غلط زدن یا خاراندن خود استفاده می کنند.
هدف این است که بلافاصله بعد از بیداری خواب رم را تمدید کرده و از فرصت این بیداری کوتاه برای ورود به حالت بختک اختیاری و خواب روشن استفاده کرد.
مهمترین و سخت ترین قسمت تکنیک شروع آن است: به مجرد اینکه بیدار شدید تکان نخورید و چشم هایتان را باز نکنید. اگر ندانسته تکان خورده یا چشم هایتان را باز کرده اید دوباره خود را آرام کنید و به حالت خواب وارد شوید. وقتی که بی حرکت بمانید مغزتان می فهمد که باید خواب را ادامه دهد و به جسم دستور می دهد که به خواب رود. اگر موفق شوید بدون تکان خوردن یا باز کردن چشم هوشیاری خود را نگه دارید و به آخرین خوابی که دیده اید فکر کنید، در عرض چند ثانیه (حداکثر سی ثانیه) حالت فلج خواب ارادی را تجربه خواهید کرد. یعنی متوجه می شوید که بیدار هستید اما نمی توانید تکان بخورید. این حالت مقدمه برونفکنی یا ورود به خواب روشن است. اگر نمی توانید آخرین خوابتنان را به خاطر بیاورید فقط به حالت فلج خواب فکر کنید.
اگر تکان خورده یا چشم خود را باز کرده باشید ورود به حالت بختک اختیاری ممکن است چند دقیقه طول بکشد. اگر بعد از حدود پنج دقیقه موفق نشدید، نشانه اینست که جسمتان زیاده از حد بیدار شده. بنابراین تمرین را رها کرده و بخوابید.
بعضی وقت ها هنگام اجرای این تمرین اصلا فلج خواب را حس نکرده و مستقیما خواب روشن خواهید دید. بیشتر وقت ها هم در فاصله چند ثانیه ای تا فلج خواب تصاویر رنگی مختلفی خواهید دید که به سرعت تغییر شکل می دهند و به تصاویر هیپناگوژی معروفند. بعضی وقت ها هم فلج خواب رفع می شود و پس از چند ثانیه دوباره و سه باره و چند باره تکرار می شود بدون اینکه خواب روشن ببینید.
رویابین های حرفه ای با استفاده از این روش چند خواب روشن را پشت سر هم تجربه می کنند. یعنی به مجرد اینکه از حالت خواب روشن خارج می شوند چشم های خود را بسته نگه داشته و تکان نمی خورند تا حالت فلج خواب دوباره ایجاد شود.
رویابین های مبتدی با استفاده از روش پس خواب و بختک ارادی معمولا پس از یک هفته تمرین موفق به تجربه خواب روشن می شوند. اولین خواب روشن شما احتمالا بسیار کوتاه خواهد بود چون هیجان زده می شوید و حیرت خواهید کرد.
توجه داشته باشید که استفاده از ساعت زنگ دار یا موبایل برای بیدار شدن ممکن است شما را بیش از اندازه بیدار و به اصطلاح خواب زده کند. برای اجرای این تکنیک بهتر است از همان بیداری های کوتاه شبانه استفاده شود. اگر می خواهید حتما از ساعت زنگ دار یا موبایل استفاده نمایید، صدای زنگ را خیلی آهسته کنید و آن را طوری تنظیم کنید که فقط یک بار زنگ بزند.