پاول تولای (۱) یکی از پیشگامان خواب روشن است و به آن دسته از رویابین هایی تعلق دارد که پدیده خواب روشن و برون فکنی را به آزمایشگاه های خواب آورده و مورد تجزیه و تحلیل علمی قرار دادند. او با ارائه مقاله های متعدد علمی دانشمندان را با این پدیده آشنا کرد. نتیجه تحقیقات پاول تولای و سایر محققین این بود که تابوی توجه به هوشیار خوابی یا آگاهی در خواب در محافل علمی شکسته شد. این پروفسور دانشگاه فرانکفورت در کتابش ( ۲) ضمن معرفی مفصل تکنیک ارزیابی واقعیت، به ده فرمان خواب روشن اشاره می کند. این ده فرمان به کار کسانی می خورد که علاقه مند به تجربه ی خواب شفاف هستند اما وقت یا تمرکز کافی برای انجام تکنیک های مختلف ندارند. اکثر دستورالعمل ها طوری طراحی شده اند که روزانه در هر شرایطی قابل اجرا باشند.
قبل از خواندن دستورالعمل ها توجه داشته باشید که اجرای آنها بدون شناخت دو اصطلاح ارزیابی واقعیت و ذهن پرسش گر فایده چندانی ندارد. منظور از ذهن پرسش گر حالتی ذهنی ست که طی آن هر چیزی حتی بدیهی ترین چیزها در رابطه با اینکه واقعی هستند یا نه مورد پرسش قرار می گیرند. ذهن در حالت عادی می داند که دارد نفس می کشد اما در حالت پرسش گری این امر بدیهی را زیر سوال می برد، در نفس کشیدن خود شک می کند و آن را به بوته آزمایش می گذارد. به این روند ذهنی ارزیابی واقعیت می گویند. ذهن پرسش گر با انجام مکرر ارزیابی واقعیت مغز را طوری برنامه ریزی می کند که همین کار را در رویا هم انجام دهد. به مجرد اینکه کسی در خواب از خود بپرسد که خواب است یا بیدار، هوشیاری او به کار می افتد و خواب معمولی را تبدیل به روشن ترین صحنه زندگی اش می کند.
در ترجمه متن زیر خواب و رویا هم معنی به کار رفته اند.
ده فرمان خواب روشن:
اول: این سوال انتقادی را روزانه پنج تا ده بار از خود بپرس: خواب هستم یا بیدار؟
دوم: هنگام طرح سوال فوق با شدت زیاد تصور کن که رویا می بینی. که هر چه حس می کنی به انضمام بدنت فقط یک رویاست.
سوم: موقع جواب دادن به سوال فوق هم به آنچه که الان در حال وقوع است و هم به آنچه که واقع شده توجه کن. چون رویاها همیشه ناگهانی رخ می دهند. در رویا به جای دیروز یا گذشته یک خلاء وجود دارد. آیا خلاء خاطره ای یا چیزی غیر طبیعی حس می کنی؟
چهارم: سوال انتقادی فوق را همیشه در موقعیت های غیر عادی که ممکن است در خواب ببینی از خود بپرس.
پنجم: اگر محتوای تکرار شونده ای در خواب داری مثلا دیدن مکرر گربه یا سگ، سوال فوق را به محض دیدن گربه یا سگ از خود بپرس.
ششم: در بیداری موضوعات ویژه ای را که در خواب می بینی تصور کن. مثل پرواز در هوا. و به شدت تلاش کن خودت را در این حالت حس کنی. چنین تصوری با اندیشه در رویا بودن پیوند می خورد.
هفتم: با این فکر بخواب که خواب روشن خواهی داشت. (تلقین).
هشتم: اگر خواب هایت را خوب به خاطر نمی آوری برای تقویت حافظه از یک دفتر یادداشت رویاها استفاده کن.
نهم: قصد کن که در خواب عمل مشخصی را انجام دهی. (قصد و نیت)
دهم: به طور منظم اما نه با فشار تمرین کن و صبور باش.
۱٫ Paul Tholey
۲٫ scöpferisch Träumen